In de serie ‘Ontdekt op Loevestein’ nemen we je mee op een ontdekkingstocht door het slot. We lichten verhalen en verborgen parels uit die je normaal gesproken zomaar voorbij zou lopen.
Vandaag: de bel en de klok van de poorttoren.

Versiering op poorttoren
Je moet wel even goed omhoog turen om deze ‘versiering’, op de poorttoren te ontdekken. En dan denk je misschien wat doet die bel onder dat dakje daar eigenlijk? Ik vraag het aan onze medewerkster van de museale collectie Emma Schaap. Ze praat me meteen bij over de poorttoren zelf. ‘De poortoren is gebouwd tussen 1358 en 1368 maar is later ingestort.’


‘Vanaf ergens in de 19e eeuw stond er een lagere toren met een schuin dak. In de jaren tachtig van de vorige eeuw is de hoofpoort in zijn bijna oorspronkelijke vorm teruggebouwd. De bel kreeg daarbij weer een plaats op het dak,’ vertelt Emma. De klok die erbij hoort komt uit 1592 en is verbonden met een uurwerk daaronder in het dak verstopt.
Dit uurwerk verhuisde naar de museumstukken die in de expositie ‘Opgegraven!’ in de soldatenhuisjes staan. Daar staat hij te glimmen. Hij werkt ook nog dankzij onze kasteelbeheerder Tim die hem steeds trouw opwindt.
Vestingwerken
Maar waar diende die klok dan voor? Volgens Emma luidden de bewoners van het kasteel in vroegere tijden de klok in geval van nood, om de tijd aan te geven en de mis aan te kondigen. ‘Dat deed de koster vaak. Er schijnt zelfs een koster te zijn geweest die de klok juist niet op tijd luidde of helemaal niet!’ Om de klok aan de praat te krijgen liep er van de klok een touw door een gat in het dak.
Tim vertelt dat men de klok zes jaar geleden nog luidde. ‘Dat gebeurde dan elektrisch via een afstandsbediening bij bruiloften en missen die hier in kapel van het Slot plaatsvonden.’


De bel lijkt met de omringende schoorstenen in de hoogten van Loevestein toch een beetje een onzichtbaar onderdeel. Maar er is hoop. Emma: ‘Hij is wel markant en is waarschijnlijk ook wel aan een onderhoudsbeurt toe. Dat kan dan meteen gebeuren als over een tijd de leien van de daken van het slot worden vervangen.’
Hoewel de bel tegenwoordig zelden nog klinkt, vormt hij een iconisch onderdeel van het silhouet van het kasteel. Dus bij je volgende bezoek: kijk eens goed omhoog – en ontdek dit stille maar indrukwekkende stukje geschiedenis.